Το Παζλ της Μεγάλης Εικόνας για ένα νέο ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

Στο πρώτο μέρος της έρευνας για τον ανταγωνισμό μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του «άξονα Μόσχας – Πεκίνου» και τη διαφαινόμενη αμφισβήτηση της αμερικανικής ηγεμονίας από τους BRICS, που συντελείται στο γενικότερο πλαίσιο της ανοιχτής σύγκρουσης μεταξύ δύο διαφορετικών κοσμοθεωριών σε πλανητικό επίπεδο: από τη μιά, η αναφανδόν υποστήριξη της οικονομικής και κοινωνικής παγκοσμιοποίησης με «όχημα» την τεχνολογία και, από την άλλη, η εθνικιστική και προστατευτική ατζέντα κυβερνήσεων, οι οποίες τάσσονται ανοιχτά εναντίον της πολιτικής των «ανοιχτών συνόρων».

Προσφέρονται κλειδιά ανάλυσης για την κατανόηση των σημαντικότερων στοιχείων για τις αλλαγές στην κατάσταση του κόσμου στον 21ο αιώνα.

Παρατίθενται τα σπουδαιότερα τεκμήρια που δείχνουν ότι η εν λόγω σύγκρουση έχει σχεδόν παγιωθεί και αργά ή γρήγορα, πρέπει να περιμένουμε ένα νέο κόσμο.

Διαπιστώνεται ότι η επιθυμία για μια Νέα Παγκόσμια Τάξη Πραγμάτων για ένα καλλίτερο κόσμο, σε μια προοπτική ενός κόσμου που συγκλίνει καλοπροαίρετα, είναι μια ουτοπική αλλά μη ρεαλιστική επιθυμία, με το παράδειγμα της διαιρεμένης Ευρώπης. Καθόσον ούτε για τη μιά πλευρά ούτε για την άλλη η υπέρβαση της διαίρεσης του κόσμου αποτελεί στόχο εξίσου κρίσιμο με το στόχο μιας νέας τάξης πραγμάτων, ούτε η μιά πλευρά ούτε η άλλη ψάχνουν το κοινό μέλλον αλλά το σχέδιο για το μέλλον.

Από τη μιά έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο που δεν λειτουργεί ως μη συμβατό με την ανθρώπινη φύση και συναντά αντίσταση εδώ ή εκεί, και από την άλλη οι BRICS που αμφισβητούν την ηγεμονία της Αμερικής δεν μπορούν να προσφέρουν στον κόσμο κάτι νέο, μεγάλης κλίμακας και ελκυστικό, κι έτσι η Δύση που, μπορεί και να μην ανησυχεί καθόλου, συνεχίζει να κινείται με βάση την πρωταρχική υπόθεση πως τα κίνητρα των χωρών για την επιθυμία τους να ενταχθούν στους BRICS διαφέρουν και λίγα, αν υπάρχουν, έθνη-κράτη του Παγκόσμιου Νότου θα ανταλλάξουν έναν ηγεμόνα μ’ έναν άλλο. Έτσι σταδιακά, ο κόσμος μετατοπίζεται σε νέα γεωπολιτική οργάνωση -σ’ ένα νέο διπολικό σύστημα διεθνών σχέσεων, και ήδη βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή στην ιστορία της ανθρωπότητας, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολύ αντικρουόμενα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης. Διερευνώνται οι αναμενόμενες αλλαγές στο διεθνές σύστημα πολιτικών και οικονομικών ισορροπιών και οι αιτίες τους, από την οπτική των παραγόντων που καθορίζουν τα επόμενα δύο τέταρτα του 21ου αιώνα.

Εξηγούνται η επικρατούσα στον ευρωπαϊκό χώρο πολιτική αβεβαιότητα των μελλόντων ως κανονικότητα και η απαραίτητη ευρωπαϊκή στρατηγική για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου ανεξέλεγκτης κατάληξης, με τη θεωρία του «τρίτου δρόμου» για την Ευρώπη ως προς τα δύο σύγχρονα αδιέξοδά της.

Όλα αυτά που επί τη βάσει τους σχηματίζεται η Μεγάλη Εικόνα της τρέχουσας διεθνούς πραγματικότητας, πάνω σ’ έναν νοητικό καθρέφτη που δημιουργεί ο εγκέφαλος, με θεμελιώδες πεδίο της αρχικής σύστασης του Παζλ της Μεγάλης Εικόνας βασισμένο σε στοιχεία των Εκθέσεων Στρατηγικών Προβλέψεων των Μεγάλων Δυνάμεων, είναι τα βασικά θέματα που διαγράφουν το πλαίσιο του βιβλίου.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, με ζητούμενο την επαναδιασφάλιση μιας εθνικά συμφέρουσας ελληνικής προοπτικής, εξετάζονται οι 10 σταθμοί στην ελληνοτουρκική διένεξη για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών Υφαλοκρηπίδας / ΑΟΖ στο Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και το ειδικό θέμα του ενεργειακού αγωγού EastMed, σε σχέση με την διαχρονική κακοπιστία της Τουρκίας και την συνακόλουθη ασύστολη παραβατικότητά της εις βάρος του Διεθνούς Δικαίου ως προς τις σχέσεις της με την Ελλάδα.

Προσφέρονται κλειδιά ανάλυσης για την κατανόηση της διάψευσης όσων πίστευαν ότι τον προστάτη που αναζητούσε η Ελλάδα θα τον έβρισκε στη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Και διαπιστώνεται ότι η Γερμανία που επιμένει να κρατηθεί η Τουρκία στο ΝΑΤΟ, η Γερμανία στο πλαίσιο της αμφισβήτησης της αμερικανικής ηγεμονίας από τους BRICS, για τις δικές της επιδιώξεις, χρησιμοποιεί ως <<μπαλαντέρ>> την Τουρκία οπότε δημιουργείται ένας <<φαύλος κύκλος>> ανοχής στην Τουρκία εις βάρος των ελληνικών συμφερόντων, που δύσκολα διακόπτεται αν κρίνουμε από την Αμερικανική ταλάντευση απέναντι στην Τουρκία που σχετίζεται ευθέως με το γεγονός ότι η φιλοδοξία της Τουρκίας να εισέλθει στο διεθνές σύστημα ισορροπιών με όρους μεγάλης δύναμης αποτελεί, ταυτοχρόνως, και σκοπός κοινού ενδιαφέροντος της Γερμανίας και της Ρωσίας.

Περιγράφονται οι προκλήσεις ασφαλείας και καταγράφονται τα τρέχοντα και μελλοντικά διλήμματα για την ελληνική εξωτερική πολιτική, άμυνα και ασφάλεια.

Και διερευνάται τι είναι λογικό να περιμένει η Ελλάδα από τις ΗΠΑ και τη Δύση γενικότερα, στη βάση της εκτίμησης ότι οι εξελίξεις με τις ΑΟΖ, τις εξορύξεις και τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς στην Ανατολική Μεσόγειο σχετίζονται με διεργασίες αναμόρφωσης του συσχετισμού δυνάμεων, κι όχι μόνο με τις αντιπαραθέσεις γύρω από τους θαλάσσιους ενεργειακούς δρόμους και την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Εξετάζονται οι σχέσεις με την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τις παγκόσμιες δυνάμεις και γίνεται απόπειρα να οριστούν σύμμαχοι και προτεραιότητες, με στόχο τη διατύπωση ρεαλιστικών προτάσεων πολιτικής για την επίτευξη στόχων και σκοπών της εθνικής ασφάλειας, ξεκινώντας από το στόχο της αποτροπής της εφιαλτικής προοπτικής μιας τροφοδοτούμενης με ελληνική υποχωρητικότητα επιθετικότητας της απρόβλεπτης και άρα επικίνδυνης Τουρκίας, διά της βέλτιστης αξιοποίησης των συντελεστών εθνικής ισχύος. Σε μια προοπτική αντίκρουσης της προτροπής της Γερμανίας για «δίκαιη» συμφωνία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο που περισσότερο κλείνει το μάτι στην λεγόμενη «πολιτική λύση» στην Ελληνο-Τουρκική διένεξη που αντανακλά το στρατηγικό στόχο της Τουρκίας: Ελλάδα και Κύπρος να μην έχουν κοινά σύνορα Υφαλοκρηπίδας / ΑΟΖ.

Και προτείνεται στην Ελλάδα να μάθει να ελίσσεται ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις για να διεκδικήσει ένα ρόλο, όχι ενός πειθήνιου συμμάχου και ακολούθου, όπως κάνει μέχρι τώρα, αλλά μιας πιο ουσιαστικής παρέμβασης στα δρώμενα ακόμα και με προσφυγή στη χρησιμοποίηση της διαδικασίας του βέτο σε ΕΕ και ΝΑΤΟ επί τη βάσει της κομβικής σημασίας θέσης της στη Μεσόγειο για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών, δηλαδή να διεκδικήσει την ισότιμη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο γίγνεσθαι, χωρίς αυτό να σημαίνει διάθεση εγκατάλειψης της Δύσης.

Και επισημαίνεται, σε ό,τι αφορά το δέοντα ρόλο της Ελλάδας στο ρευστό και υπό διαμόρφωση διεθνές σύστημα, ότι εφόσον από την εξέλιξη των παγκόσμιων υποθέσεων εξαρτάται η εξέλιξη των υποθέσεων των ιστορικά αυτόνομων εθνών-κρατών, άρα, η τρέχουσα ελληνική πραγματικότητα που εμφανίζεται κατακερματισμένη, αντιφατική, χαοτική… δεν μπορεί να κατανοηθεί αποκομμένη από την Μεγάλη Εικόνα της τρέχουσας διεθνούς πραγματικότητας.

Παράλληλα με τη σκιαγράφηση των διαφαινόμενων κύριων ευρωπαϊκών τάσεων, αυτές τοποθετούνται δίπλα στους άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τη ζωή των ευρωπαϊκών ιστορικά αυτόνομων εθνών-κρατών και την καθημερινότητα των λαών τους, με βεβαιότητα ότι με την ανάδειξη τους, αυτές συμβάλλουν με τη σειρά τους όχι μόνο στην ανάδειξη της ιστορικής αλήθειας, αλλά και στην κατανόηση του παρόντος από την οποία περνάει κάθε στρατηγική – προσωπική και συλλογική – για το μέλλον.